Vì sữa mẹ luôn có sẵn, đúng nhiệt độ và 100% vệ sinh. Do không mất thời gian chuẩn bị, bạn có thể dành nhiều thời gian quí báu để vui đùa cùng bé hơn. Đặc biệt hơn nữa, khi bạn phải đi ra ngoài, bạn cũng không cần chuẩn bị trước bình sữa cho bé, vì sữa mẹ luôn sẵn sàng cho bé.

5 lợi ích cho bé khi nuôi con bằng sữa mẹ
- Sữa mẹ là thức ăn dinh dưỡng lành mạnh nhất cho bé.
- Giúp bé dễ dàng tiêu hóa phù hợp với dạ dày còn non nớt của bé.
- Giúp tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên cho bé.
- Giúp bé hạn chế nguy cơ bệnh tật.
- Giúp bé phát triển nhận thức tốt.
5 lợi ích cho mẹ khi nuôi con bằng sữa mẹ
- Nuôi con bằng sữa mẹ giúp Mẹ đốt cháy calo và giảm cân sau khi sinh.
- Giúp mẹ kéo dài khoảng cách có con lần kế tiếp.
- Giúp giảm nguy cơ bệnh ung thư vú và buồng trứng.
- Nuôi con bằng sữa mẹ giúp thắt chặt sợi dây liên kết tình cảm giữa mẹ và con.
- Ngoài ra, cho con bú mẹ giúp tiết kiệm tiền cho gia đình bạn.
Dấu hiệu cảnh báo bé không bú đủ sữa
Theo dõi các dấu hiệu này nếu bạn quan tâm về lượng sữa bé bú:
– Em bé liên tục giảm cân: Nếu em bé không bắt đầu lấy lại trọng lượng khi mới sinh sau 5 ngày, hoặc nếu sau thời điểm đó bé bắt đầu giảm cân thay vì tăng, hãy trao đổi ngay với bác sĩ.
– Khi được hơn 5 ngày tuổi, bé làm ướt ít hơn 8 tã vải (hoặc 6 bỉm) trong 24 giờ; phân bé ít và tối màu.
– Nước tiểu của bé rất sẫm màu: Nước tiểu có màu nhạt hoặc trong tức là bé đã nhận đủ lượng nước, nếu đậm hơn có thể là một dấu hiệu cho thấy bé thiếu nước.
– Bé quấy khóc hoặc ngủ lịm đi trong nhiều giờ. Bé có thể buồn ngủ ngay khi bạn cho bé bú nhưng quấy khóc khi bạn đặt bé xuống.
– Việc cho bú luôn mất nhiều hơn một giờ và em bé có vẻ chưa thỏa mãn.
– Bầu vú của bạn không thấy dễ chịu hơn sau khi bú.
– Bạn ít nghe thấy bé nuốt trong khi bú. (Tuy nhiên, một số trẻ bú khá yên tĩnh, do đó, nếu tất cả các dấu hiệu khác là tích cực, bạn không cần lo lắng về điều này!)
Nếu bạn lo ngại em bé không bú đủ sữa, đừng ngần ngại gọi cho bác sĩ. Thông thường, bác sĩ sẽ quan sát cách bạn cho em bé bú và đưa ra những lời khuyên giá trị để bạn có thể cho con bú thành công.
Em bé thường bú bao nhiêu lần một ngày?
Số lần bú trong ngày dao động khá lớn giữa các bé. Một số trẻ thích bú suốt – không chỉ vì đói mà còn để có cảm giác an toàn – trong khi những trẻ khác chỉ bú khi dạ dày mách bảo chúng. Dưới đây là những thông tin phổ biến nhất về số lần bú của các bé:
Trong tháng đầu tiên, bé có thể đòi bú mỗi 2-3 giờ hay 8-12 lần trong 24 giờ. Điều này có vẻ như rất nhiều và làm cho bạn băn khoăn xem liệu bé có bú đủ sữa trong mỗi lần hay không – nhưng hãy nhớ rằng, em bé mới sinh của bạn có một cái dạ dày bé xíu và cần làm đầy thường xuyên.
Bé có thể bú 8-9 lần một ngày trong tháng thứ hai, 7-8 lần một ngày trong tháng thứ ba, và sau đó bắt đầu bú thường xuyên hơn trong tháng thứ tư – nhưng trong thời gian ngắn hơn khi bé trở nên hiếu động và dễ xao nhãng.
Sau 4 tháng, bé sẽ bắt đầu giảm tần số bú một lần nữa. Khi được 6 tháng, hầu như bé chỉ bú 5-6 lần trong 24 giờ, và lúc đó bé có thể trì hoãn khi bú cho đến khi bạn thúc giục bé.
Mẹ lo lắng dặm thêm sữa công thức có đúng không?
Khi thấy bé khóc, mẹ cho bé bú, bé chập chập mấy lần thì nhả ra và khóc. Mẹ nghĩ rằng ngực mình không có sữa, liền pha sữa công thức cho con bú, thấy con bú thiệt, và sau đó là không khóc nữa, thậm chí còn ngủ 1 giấc dài 2-3 tiếng mới dậy bú, chứ không như các bé bú mẹ cứ 1 tiếng thức dậy 1 lần đòi bú. Từ đó, nhiều mẹ đã kết luận: mình không có đủ sữa, vậy có đúng không?
Đây là điều mà hầu hết các mẹ đều gặp phải và hiểu sai.
1. Những ngày đầu sữa mẹ không tuôn trào, nên việc bé bực mình là đúng.
2. Ngực mẹ luôn có sữa là đúng.
3. Khi pha sữa công thức bé bú ngay sau đó nằm im vì no, điều này cũng đúng.
Vấn đề là ở đâu? Là do mẹ không kiên trì. Khi bé khóc, không có nghĩa chỉ là do bé đói. Bé mới rời buồng tử cung ấm áp của mẹ nên sẽ sợ hãi, lo lắng. Bé khóc có thể do nhiều nguyên nhân, cũng có thể do tã dơ, do tác động của môi trường bên ngoài … Việc mẹ cần làm lúc này khi thấy bé khóc là:
– Cho bé bú, không chịu bú nữa vẫn khóc thì dỗ bé, âu yếm bé, có thể cho da bé áp sát vào da mẹ (tức ôm bé trực tiếp mà không qua lớp vải quần áo, theo khoa học gọi đây là biện pháp Kangaroo), xoa dịu bé, hát cho bé nghe, tới khi bé nín. Nếu bé ngủ, cho bé ngủ, khi nào thức dậy, khóc lại mà dỗ không nín hoặc đến thời gian bú thì cho bú mẹ.
– Việc mẹ dùng sữa công thức, bé bú liền là chuyện đương nhiên, núm của bình sữa giúp sữa xuống rất dễ, bé rất dễ nút. Nhưng như vậy mẹ sẽ mang lại cho bé cảm giác quen dần với núm bình sữa và có thể làm bé từ chối vú mẹ trong lần bú sau. Vấn đề bé chưa thích ứng với núm vú của mẹ nên hơi khó bú hơn so với bú bình, việc dùng lực bú và kỹ năng bú mẹ sẽ được hoàn thiện dần trong những lần bú sau. Mẹ chỉ cần kiên nhẫn, làm như trên, vì chỉ sau khoảng 5 lần, bé sẽ quen với vú mẹ, và bú ngon lành.
– Khi bú sữa công thức bé ngủ lâu hơn cũng là đương nhiên. Các mẹ nên nắm rõ khái niệm: sữa công thức khó tiêu hơn, chứ không phải sữa công thức giúp bé no lâu hơn, sữa mẹ thì rất dễ tiêu nhiều khi 1 tiếng đã tiêu hết rồi. Vì vậy, những bé bú sữa công thức thì vài tiếng bú 1 lần, trong khi bú mẹ thì hay bú lắt nhắt là vậy. Nhưng mẹ yên tâm, khi nhu cầu của bé bằng lượng cung của mẹ thì cữ bú của bé sẽ ổn định dần. Nếu mẹ xen kẽ sữa công thức vào các cữ bú, thì mẹ sẽ mất đi cơ hội làm trống bầu ngực, vì vậy mà sữa mẹ sẽ chậm tăng lượng, thậm chí là không tăng lượng được nữa, dẫn tới việc tỉ lệ sữa công thức càng lúc càng tăng lên.
Làm gì khi đã “lỡ” xen kẽ các cữ bú bằng sữa công thức?
Khó để bé quay trở lại bú sữa mẹ hoàn toàn, tuy nhiên vẫn duy trì bú sữa mẹ và dần dần tăng số cữ bú mẹ. Một phần để tăng kích thích vú mẹ tiết sữa, vừa tạo cơ hội để bé bú sữa mẹ, tận dụng những lợi ích của sữa mẹ. Trong lúc bú mẹ, có thể vuốt ve, xoa bóp nhẹ nhàng và ôm trẻ vào lòng như thế sẽ tạo cảm giác thích thú cho trẻ khi bú mẹ so với bú sữa công thức sẽ không được như thế. Nếu mẹ vẫn không đủ sữa cho trẻ bú thì vẫn phải chấp nhận dùng sữa công thức để đảm bảo lượng dinh dưỡng cho bé.
Phân bố lượng sữa cho bé theo cân nặng
Trẻ dưới 4 tháng tuổi thể tích sữa cần bú trong 1 ngày bằng cân nặng trẻ x 150. Bé 3,4kg uống khoảng 500ml sữa là đủ (3,4 x 150=510ml). Trẻ dưới 6 tháng tuổi tăng 600 – 800g /1 tháng. Khi bé tăng chưa đủ cân nặng, cần tăng số lần bú của bé nhằm đảm bảo đủ thể tích sữa trong ngày của trẻ.
Táo bón ở trẻ em được đánh giá theo tính chất phân và không phụ thuộc vào số lần đi tiêu của trẻ. Thường táo bón trẻ do chế độ ăn thiếu chất xơ hoặc trẻ không uống đủ lượng nước trong ngày. Nếu trẻ bị bón và kèm theo các triệu chứng khác như kích thích, biếng ăn, sụt cân…. trẻ nên được đưa đi khám bệnh nhằm tìm nguyên nhân bón của trẻ. Hiện nay có nhiều loại sữa trên thị trường có bổ sung probiotic giúp trẻ đi phân tốt hơn, giảm hiện tượng bón ở trẻ như Enfalac, NAN, Dumex gold…
Thường uống sữa ngoài trẻ ít đi tiêu hơn so với sữa mẹ, tuy nhiên phân vẫn phải sệt, không vón cục như phân dê. Trẻ uống sữa công thức cần được cho uống thêm nước. Trẻ trên 2 tháng có thể cho uống thêm nước trái cây nếu trẻ bị bón.
Dưới đây là bảng tính nhu cầu năng lượng và nhu cầu nước ở trẻ.
Cân nặng | Nhu cầu năng lượng | Nhu cầu nước |
< 5 kg | 150 kcal/kg | 150 ml/kg |
5 – 10 kg | 100 kcal/kg | 100 ml/kg |
10 – 20 kg | 1000 + 50 kcal mỗi kg trên 10 | 1000 + 50 ml mỗi kg trên 10 |
>20 kg | 1500 + 20 kcal mỗi kg trên 20 | 1500 + 20 ml mỗi kg trên 20 |
Tất cả tính toán nhu cầu năng lượng trên đây đều cho con số ước lượng chứ không hoàn toàn chính xác do nhu cầu năng lượng khác nhau giữa các cá thể khác nhau. Vì vậy cần theo dõi việc cung cấp năng lượng có đúng cho nhu cầu hàng ngày hay không bằng cách theo dõi cân nặng. Ở trẻ em, theo dõi cân nặng theo độ tuổi bằng biểu đồ tăng trưởng là phương pháp thông dụng nhất, đơn giản nhất, có thể áp dụng ngay tại gia đình và cho kết quả đánh giá suy dinh dưỡng tương đối chính xác. Tuy nhiên biểu đồ tăng trưởng không thể dùng đánh giá tình trạng thừa dinh dưỡng vì không đánh giá được sự phát triển chiều cao của trẻ, vì vậy để đánh giá tình trạng thừa dinh dưỡng thường người ta phải sử dụng bảng chỉ số cân nặng theo chiều cao.
Tài liệu tham khảo
– Nuôi con bằng sữa mẹ – Trang web Bv Nhi đồng 1
– “The Breastfeeding Answer book” – La Leche League International – Nancy Mohrbacher, IBCLC & Julie Stock, MA, IBCLC
– Bài giảng Nhu cầu năng lượng – Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch.
– Cẩm nang sữa mẹ – Trang web Nestle Việt Nam