Khuyến cáo mới nhất này được phát hành trên mạng ngày 7 tháng 10 năm 2015 và sẽ xuất hiện vào tháng 11 trong Tạp chí Lâm sàng Nội tiết và Chuyển hóa.
Điều trị liệu pháp hormon được viết tắt là HRT.
Phải lưu tâm đến những vấn đề sức khỏe của từng bệnh nhân và luôn phải đặt câu hỏi đầu tiên: “Liệu HRT có an toàn để áp dụng”. Phụ nữ được áp dụng HRT nếu họ dưới 60 tuổi và mãn kinh không quá 10 năm. Các bác sĩ cũng cần phải đánh giá nguy cơ bệnh tim mạch hay ung thư vú ở bệnh nhân, nếu có 1 trong 2, là chống chỉ định của sử dụng HRT.
Có thể sử dụng thang điểm đánh giá nguy cơ bệnh tim mạch từ các tổ chức như Hiệp Hội Tim Mạch Hoa Kỳ để xác định nguy cơ thấp và trung bình, các phụ nữ trong những nhóm này có thể được xem xét sử dụng HRT.
Đối với ung thư, công cụ đánh giá nguy cơ ung thư vú của Viện ung thư quốc gia cho phép các bác sĩ tính toán được nguy cơ 5 năm của ung thư vú xâm lấn ở phụ nữ, trong khi đó Nghiên cứu tính toán về can thiệp vú quốc tế dự tính được nguy cơ 10 năm và suốt đời.
Can thiệp vận mạch và triệu chứng hệ niệu dục
Triệu chứng mãn kinh thường bắt đầu vào những năm trước kì kinh cuối cùng và có thể kéo dài với thời gian không dự đoán được, có thể từ một vài năm đến hơn 13 năm.
Hai triệu chứng chính theo hướng dẫn mới từ Hội nội tiết là các nhóm triệu chứng về vận mạch (nóng bừng/rực lên/đổ mồ hôi ban đêm) và các triệu chứng hệ niệu dục (khô âm đạo hay tiết dịch, đau, nóng rát hay ngứa, tiểu lắt nhắt, nhiễm trùng tiểu tái đi tái lại).
Liệu pháp tốt nhất cho cả hai nhóm triệu chứng là sử dụng HRT.
Nhưng cũng có rất nhiều biện pháp không hormon khác và các thuốc được bày bán tự do không cần kê đơn để các bác sĩ có thể sử dụng, và mỗi lựa chọn có thể được thảo luận với bệnh nhân.
Ngoài ra các triệu chứng chưa rõ ràng khác như lo âu, dễ cáu gắt, trầm cảm, đánh trống ngực, da khô, mất ham muốn tình dục và mệt mỏi có thể là do mãn kinh gây ra.
Khi sử dụng HRT, bệnh nhân có thể được được cho Estrogen thay thế đơn thuần nếu họ không có tử cung, nếu họ có tử cung, đòi hỏi phải có sự kết hợp của cả Estrogen và Progesteron để ngăn ngừa tăng sinh nội mạc tử cung và ung thư.
Lựa chọn nội tiết tố bổ sung cho phụ nữ có tử cung bao gồm estrogen kết hợp với bazedoxifene và tibolone nếu có thể.
Những lựa chọn y khoa khác được đề nghị của Hội nội tiết bao gồm:
– Liệu pháp estrogen qua da bằng miếng dán, gel hoặc xịt cho phụ nữ có nguy cơ cao hình thành huyết khối tĩnh mạch.
– Các chất ức chế tái hấp thu Serotonin có chọn lọc/ chất ức chế tái hấp thu norepinephrine, gabapentin, pregabalin cho những phụ nữ muốn dùng thuốc để giải quyết triệu chứng nóng bừng nhưng không chọn sử dụng HRT, hoặc những người có yếu tố nguy cơ không thể sử dụng HRT.
– Liệu pháp estrogen liều thấp ở âm đạo có thể trị triệu chứng niệu dục, nhưng chống chỉ định tương đối ở những phụ nữ có tiền căn ung thư liên quan estrogen.
Tác động của những triệu chứng mãn kinh “nặng”
Tác động của những triệu chứng mãn kinh nặng lên cuộc sống có thể rất lớn
Có những tình huống mà một phụ nữ có tiền sử bệnh mạch vành hoặc ung thư vú phải chấp nhận mức độ rủi ro cao hơn lợi ích khi sử dụng HRT.
Bệnh nhân phải được thông báo đầy đủ về nguy cơ và lợi ích của HRT để họ có thể đưa ra quyết định tốt nhất cân bằng các rủi ro và lợi ích.
Theo nghiên cứu ban đầu sức khỏe phụ nữ, có sự sụt giảm đáng kinh ngạc trong việc sử dụng HRT.
Khảo sát năm 2012 của Hội nội tiết cho thấy rằng 72% phụ nữ đang có triệu chứng mãn kinh không được điều trị bằng bất kỳ phương pháp nào.
Các chuyên gia không đổ lỗi cho các bác sĩ lâm sàng về việc làm rối lên bằng các dữ liệu mâu thuẫn nhau đó trong thập kỉ qua, nhưng họ muốn có một lập trường mạnh mẽ để đơn giản hóa các dữ liệu và để kết luận rằng: ở phụ nữ được chọn lọc cẩn thận, HRT sẽ là liệu pháp hiệu quả nhất để điều trị các triệu chứng mãn kinh.
Vì vậy, dữ liệu trình bày trong hướng dẫn này giúp chứng minh lý do tại sao HRT là một cách tiếp cận hợp lý cho phụ nữ được chọn lọc cẩn thận, và các bác sĩ nên xem xét lại câu hỏi này hàng năm với các bệnh nhân của họ để thảo luận về quyết định sử dụng HRT và điều chỉnh nếu có vấn đề sức khỏe khác đáng quan tâm phát sinh trong năm trước.
Dừng HRT theo lựa chọn cá nhân
Hướng dẫn cũng chỉ ra tiếp cận để ngưng việc sử dụng HRT cũng là một lựa chọn cá nhân.
Các triệu chứng mãn kinh và đau khớp có thể tái phát khi ngưng sử dụng HRT, và tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của triệu chứng, phụ nữ có thể lựa chọn sử dụng lại HRT ở liều thấp hoặc các biện pháp không hormon khác.
Một vài trường hợp với liều rất thấp duy trì đủ làm giảm triệu chứng và thoải mái để từ đó ngưng sử dụng HRT.
Nguồn cho bệnh nhân có sẵn ở trang www.menopausemap.org. Mạng lưới Sức khỏe Hormon cũng cung cấp một bộ công cụ kỹ thuật số cho các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
(Theo Medscape)
Tác giả bài viết: Nguyễn Ngọc Sang, Tăng Quang Thái
Nguồn tin: Hội Phụ Sản Thành phố Hồ Chí Minh
